Küresünniler Tarih ve Kültür Platformu
Van’da yaşayan ve yüzyıllar önce Giresun’dan İran’a göç ettikten sonra İran’daki karışıklıklar üzerine Van’a göçüp yerleştikleri olasılığı üzerinde durulan Küresinliler adlı topluluğun tarihi yolculuklarını ve geleneklerini konu edinen “Yestikan’dan Van’a” adlı belgesel filmin çekimleri sürüyor.
Halkı tümüyle Küresinliler’den oluşan Karagündüz Köy’ünde yapılan çekimlerde de yeni tarihi bilgilere ulaşıldığı öğrenildi.
Karagündüz’ün de daha önce Alaköy gibi bir Ermeni yerleşim yeri olduğunun belirtildiği çekimlerde, Karagündüz’de yaşayan Küresinliler’in de farklı zamanlarda Türkiye’ye geldiği, ilk gelenlerin, köydeki Ermenilerle tanıştığı, sonraki tarihlerde doğrudan köye gelenlerin yanı sıra başka yerlere gidip, Alaköy’de buluştuktan sonra Karagündüz Köy’üne gelip yerleşenlerin de olduğu belirlendi.
Kültür araştırmacısı ve belgesel film yönetmeni, iletişim profesörü Prof. Dr. Sedat Cereci tarafından yönetilen belgesel filmin çekimleri sırasında, Anadolu’nun çok kültürlü yapısının gelecek kuşaklara büyük dersler verebilecek ölçüde canlı örneklerle dolu olduğu dile getirildi. Kameraman Mahmut Bukay’ın yaptığı çekimlerde, yaşlı Küresinliler’in anlattıkları tarihsel anıların destansı efsaneler gibi heyecan dolu olduğu belirtildi.
ÇEPNİ BOYUNA MENSUPLAR
Oğuzların Çepni boyuna bağlı Türkmen ailelerinden gelip tarihleri boyunca sürekli göç eden Küresinliler’in, yerleştikleri yerlerde bulunan Kürtler ve diğer yerli halklarla kaynaştıkları, bu nedenle bazı Küresinli toplulukların Kürtçe konuştuğu bildirildi. Karagündüz Köy’ünde konuşan yaşlı Küresinliler’in, Anadolu’ya göçen ailelerinin önce Kasımoğlu ve Alaköy köylerinde misafir olarak kaldıklarını, ardından devletin kendilerine arazi vermesiyle Karagündüz Köyü’ne yerleştiklerini söyledikleri öğrenildi.
KÖKENLERİ GİRESUN’A DAYANIYOR
Osmanlı Devleti döneminde Irak’ta yaşayan bazı Türkmen boylarının, Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki Türk varlığını güçlendirmek amacıyla Doğu Anadolu’nun bazı noktalarına yerleştirildiği, bu toplulukların da Küresinliler olduğu olasılığının da gündeme geldiği çekimler sırasında, Küresinliler topluluğunun kayıtlara geçemeyecek kadar çok göç ettikleri, bu göçler sırasında kökenlerinin Giresun’a dayandığı olasılığının bir kez daha gündeme geldiği belirtildi.
KÜRTLERİN BASKILARINA MARUZ KALDILAR
Karagündüz Köy’ünde yaşayan en yaşlı Küresinli olan 93 yaşındaki Mehmet Hanifi Yardım’ın, Türkiye İran sınırında yaşayan Küresinliler’in bir yanda Acem’lerin baskı ve saldırılarına, diğer yanda Kürtler’in saldırılarına maruz kaldığı, çok uzun süren sıkıntılı bir dönemin ardından Küresinli ailelerin parça parça Anadolu’ya göçtüğünü söylediği belirlendi. Van’da yaşayan pek çok Küresinli ailenin İran’da yaşayan akrabaları bulunduğu, bazı Küresinliler’in sık sık akrabalarını görmek için İran’a gittikleri, bazılarının İran’daki yakınlarını hiç görmedikleri dile getirildi.
DEVLETLERİNE GÖNÜLDEN BAĞLILAR
Geleneklerine bağlılıklarıyla tanınan Küresinliler’in, yakın zamanlara kadar Yenigün’ü (Nevruz) büyük şölenlerle kutladıkları, özellikle çocukların “baca sallama” oyunuyla eğlendiği, ancak son yıllarda Yenigün’ün politikaya alet edilmesi ve ard niyetli bazı kesimler tarafından amacından saptırılmasıyla Küresinliler’in eskisi gibi Yenigün kutlamaları yapmadıkları öğrenildi. Her fırsatta devlete bağlılıklarını dile getiren Küresinliler’in, devletin istemediği eylemlerden uzak kalmaya özen gösterdikleri vurgulandı.
GEÇMİŞ GÜNLERİ ÖZLEMLE ANIYORLAR
Çekimler sırasında konuşan yaşlılar, önceki yıllarda değişik köylerde yaşayan Küresinlilerin birbirleriyle sık sık görüştüklerini, ulaşım araçları olmamasına rağmen Alaköy’den Karagündüz’e, Karagündüz’den Saray’a yaya olarak ziyarete gidildiğini, insan ilişkilerinin daha sıcak ve bağların daha sıkı olduğunu söyledikleri bildirildi. Köylülerin büyük bir misafirperverlikle katıldığı çekimlerde, artık eski sıcak insan ilişkilerinin kalmadığından yakınan yaşlı Küresinliler’in, eski günlerini özlemle andıkları belirtildi.
ÇEKİMLER DEVAM EDİYOR
“Yestikan’dan Van’a” adlı belgesel filmin yapın sürecinin Kasımoğlu Köyü ve Saray’daki çekimlerle devam edeceğini söyleyen Prof. Dr. Sedat Cereci, çekimler için izin alabilirlerse bahar aylarında İran’da da çekimler yapmayı planladıklarını bildirdi.
İHA
İran Doğumlu Mehmet Hanifi YARDIM
93 Yaşında
