Küresünniler Tarih ve Kültür Platformu
Oğuz Kağan’ın gelenekleri Van’da canlandı
Belgesel film çalışmaları gerçekleri ortaya çıkardı.
Oğuz Kağan’ın 24 boyundan birinden gelen, yüzlerce yıl Azerbaycan ve İran’da yaşadıktan sonra Mustafa Kemal Atatürk’ün daveti ve çıkarılan bir yasayla Türkiye’ye gelerek Van’a yerleşen Küresin adlı topluluğun Van yolculuğu ve geleneklerini konu edinen belgesel filmin hazırlık çalışmaları sırasında, Oğuz Kağan zamanında yaşama yön veren pek çok geleneğin Küresinliler arasında da halen yaşatıldığı belirlendi.
Filmin yönetmeni Prof. Dr. Sedat Cereci’nin araştırmaları sırasında, Küresinlilerin Azeri ağzıyla konuştuklarının, kadının, erkeğin önünde yürüyebilecek kadar önemsendiğinin, yaşlı kadınların bilge konumunda olduğunun, çocukların tümünün okutulduğunun, çalışmaya, emeğe, üretime önem verildiğinin belirlendiği bildirildi.
Küresinlilerin halen, geleneksel yemeklerini yapageldiği, geleneksel kız isteme ve düğün geleneklerini devam ettirdiği, yüzlerce yıl önce kullanılan sözcüklerin, deyimlerin, atasözlerinin genç kuşaklar tarafından bile halen kullanıldığı açıklandı. Küresinlilerin konu edildiği belgesel filmde, topluluğun yaşlı kuşağının özgün lehçeleriyle anlattıkları tarihsel yolculuk öyküsünün, anıların, deyim ve hikâyelerin özellikle ön plana çıkarılacağı; yaşlıların halen korudukları geleneksel davranış ve öğütlerin vurgulanacağı belirtildi.
Geleneksel kültürlerini korumak ve genç kuşaklara aktarmak amacıyla Genç Yıldızlar Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Derneği adlı bir dernek kurarak birlikteliklerini korumaya çalışan Küresinlilerin, gelenekleriyle yaşayan topluluklardan biri olmaları, geleneksel değerlerini yaşatan toplulukların dünyada sayılarının her geçen gün azalması nedeniyle belgesel filme konu edildiği dile getirildi. Filmin yönetmeni Prof. Dr. Sedat Cereci, tarihi yaklaşık 7 bin yıl öncesine giden Van’da Küresinliler gibi büyük bir tarihsel deneyime, köklü bir kültüre sahip ve geleneklerine sadakatle bağlı, çalışkan, üretken bir topluluğun bulunmasının Van’ın sahip olduğu en büyük değerlerden biri olduğunu vurguladı.
Araştırmalar sırasında Küresinlilerin Van’a ilk geldikleri yıllardan bu yana Yenigün (Nevruz) kutlamaları yaptıkları, bayramları yumurta boyayarak kutladıkları, Orta Asya’dan getirdikleri geleneklerle Hıdırellez kutlamaları yaptıklarının belirlendiği açıklandı. Oğuz boylarının, Asya’nın içlerinden Anadolu’ya yaptıkları binlerce yıllık yolculuk sırasında çok yüklü bir kültürel birikim sağladıkları, Asya’nın köklü kültürlerinden esinlendikleri değerlerle kendilerine uygarlıkla bütünleşmiş bir kültür oluşturdukları, Küresinlilerin de bu değerlerle donanmış yüksek düzeyli bir kültürle yaşadıkları vurgulandı.
Yüzlerce yıl İran’da yaşadıktan sonra özel bir kararnameyle Türkiye’ye göç eden Küresinlilerin, İran’da yaşarken Şia yönetimden baskı gördükleri, Sünni bir azınlık oldukları için Farsça’da “Sünni Oğulları” anlamına gelen “Kur-e Sünni” olarak adlandırıldıkları belirtildi. Orta Asya’da bulundukları dönemde de Kırgızlardan büyük baskı gören Oğuz boylarının, tüm baskılara rağmen geleneklerine sıkı sıkıya bağlı kalmalarının hem hayret verici hem de takdir edilmesi gereken bir davranış olduğu bildirildi.
Film çalışmasının gündeme gelmesinden sonra değişik kesimler tarafından çeşitli tepkiler aldığını söyleyen Prof. Dr. Sedat Cereci, her düzeyli çalışmanın karşısında dar kafalı, yobaz, faşizan görüşteki insanların olacağını, ancak dünyanın hızla tek tipleşmeye ve tüketim kültürüne alıştırılmaya çalışıldığı bir dönemde halen gelenekleriyle yaşamakta direnen bir topluluğun mutlaka belgelenmesi gerektiğini dile getirdi.
İHA
http://www.haberturk.com/haber.asp?id=195411&cat=190&dt=2009/12/22
