Gurresunni

Van ve çevresinde Küresinliler hakkında esaslı araştırmalar yaptık. Küresinli yaşlıların anlattıkları, bazı yeni bilgilere ulaştık. Yaşlılar, Küresinlilere İran’da Şii inancıyla “Gurresunni” denildiğini ifade ettiler. Anlamı, “eşek  Sünni” ne yazık ki bu yakıştırma Van’da karşılarına çıkmış. Özellikle Kürt kesimin Küresinlilerden bahsederken “Gurresunni” demesi ve çoğu kimsenin bu lakabın anlamını bilmememsi yüzünden bu lakap halen söylenmektedir.

Onlara göre bu lakap, Küresinli anlamına geliyor. Peki, Van’da yaşayan yaşlı Küresünnilileri kökenleri hakkında anlattıkları neler? Onlara göre, Osmanlı, İran’daki Şiileri Sünnileştirmek amacıyla Küresinlileri İran topraklarına yerleştirdi. Süleyman Sabri Paşa, Küresünnlilerin Samsun bölgesinden İran topraklarına yerleştirildiğini ifade etmiş. Van’da yaşayan Küresinliler de bu topraklara Giresun’dan geldiklerine inanıyorlar. Bu iki anlamın ortak yanı, Küresinlilerin Doğu Karadeniz topraklarından geldiğini ortaya koyuyor olmasıdır.

Küresinliler İran’ın Azeri bölgesine yerleştirildikleri için Azeri Kültürnü ve Azeri lehçesini öğrendiler. İran topraklarına nereden geldiklerini özenle sakladılar ve çocuklarına özellikle anlatmadılar. Bu yüzden de, Gurresunni lakabından kurtulamadılar.

Van’da yaşayan Küresinliler, asimile edilmelerinin faturasını Simko Ağa’ya çıkarıyor. Çünkü onlara göre, Osmanlı’nın çöküş döneminde Şikak aşireti lideri Simko Ağa, iran’da yaşayan ve sözü geçen, bölgede kıymet gösterilen Sünni-Türk ailelere iki seçerek sunar. Ya Kürtleşip, Şafiileşecekler ya da topraklardan göç edeceklerdir. Baskılar artarak devam edince , Küresinliler Kürtleşmeyi reddedip göç etmeye karar verirler. İran’da akrabalarını, topraklarını ve yuvalarını bırakıp Osmanlı’dan kalan son kara parçası olan Van’a gelirler.

Van’a yerleşmelerinde ki amaç, geride bıraktıkları akrabalarından ve topraklarından çok fazla uzaklaşmama çabasındır. Van’da baskın durumdaki Kürt aşiretleri arasında fazla tutunamazlar ve bu kez asıl lehçeleri olan Azericeyi unutarak Kürtçe konuşmaya başlarlar. Bu durum, Süleyman Sabri Paşa’nın ifade ettiği gibi giyimlerine de sirayet eder ve Azeri giysisi olan büzmelilerini çıkarıp, şal-şepik giymeye başlarlar.

Küresinliler, çok uzun yıllar boyunca Kürtlere kız alıp vermezler. Bugün Van’da sayıları 30 bini (Van ve diğer illerde yaşayanları da sayarsak  bu sayıdan çok fazladır.) aşmıştır. Genel olarak milliyetçi bir yapıya sahiptir. Artık aşiret mantığı ile hareket etmezler. Bu yüzden hiç kimseyi ön plana çıkarmazlar ve liderleri de yoktur.

Küresinliler, 1991 yılında ilk kez Kürt kesime karşı içlerinden bir milletvekili çıkarmak amacıyla aşiret mantığıyla hareket ettiler ve Doğru Yol Partisin’den (DYP) Mustafa Kaçmaz’ı meclise gönderdiler. Ancak başarılı olamadığına karar verdiler ve  2002 yılında bu kez ANAP’tan aday olan Kaçmaz’a oy vermediler. İran’a Giresun’dan gönderildiklerine inanıyorlar.

Not.: Kitabın orijinalinde Mustafa Kaçmaz’ın ANAP’dan Milletvekili adayı olduğu yazılmıştır. Mustafa Kaçmaz 2002 seçimlerinde DYP’den aday olmuştur.

Kitabin Adı.: Kürtleşen Türkler

Kitabın Yazarı.: Macit GÜRBÜZ

Basım Yılı.: 2009

Yayınevi.: Bildik Ltd.Şti.

Sayfa.: 144 – 145