Küresünniler Tarih ve Kültür Platformu
Mustafa Kemal Atatürk Misakı Mili sınırları dışında kalan Türkleri yeni kurulan Türkiye Cumhuriyetine davet etmiştir. Küresünnilerin bir kısmı bu davete uyarak göç etmeye başlar. Van ili birinci dünya savaşında Rus ve Ermeniler tarafından işgal edilmiştir. Yer değiştirme (Tehcir Kanunu) kanunu uygulaması sonunda Van tamamen boşalmıştır. İran’dan ilk gelen muhacirlere; Van Valisi, tapu ve hayvan vererek, Valimithatbey Mahallesine yerleştirmiştir. Daha sonra hayvanlarını beslemek ve tarım yapmak için köylere yerleşmeye başlarlar.
Elaziz Birinci Umumi Müfettişliği, Başvekili İsmet Paşa Hazretlerine; Van Merkez ve İskele Köyüne gelen muhacirlere (Küresünni Azeri) ev ve dükkân yapılması için izin alınmıştır. Yapılan ev ve dükkânlar yetersiz kalınca farklı yerleşim yerlerine göç etmeye başlamışlardır.
Göç etmelerinin en önemli sebeplerinden biride hayvanlarını besleyecekleri, tarım yapacakları yerleşim yerleri aranmaktadır. Savaş yılları, İran’ın baskıları, Simitgo Ağanın ve Ermenilerin zulmü göçe zorlamıştır. Herkes arayış içindedir.
Kendine yakın gördüğü, duyduğu, tanıdıklarının yanında kalmaya başlamıştır. Çok sıkıntılı yıllardır. İran’dan Türkiye’ye; Türkiye’den İran’a defalarca giden gelenler olmuştur. O yıllarda sınırlar tam korunamıyordu.Kastamonu iline Emin Bey (Çaycı Emin) Küresünni Aşiretinin bir bölümü ile yerleşmiştir. Bu bölgeye gidenler daha sonra hangi illere gittiklerini bilmiyoruz.
Önce Van iline; sonra Muş iline göç eden Küresünniler var. İran’da yaşanan zor günlerden sonra zengin olanlar İstanbul’a kadar gitmişlerdir.
Son yıllarda iş bulmak, eğitimlerini tamamlamak için Türkiye’nin her ilinde yaşayan Küresünniler var. İran’dan Türkiye’ye gelen Küresünnilerin yaşadıkları il ilçe mahalle ve köylerin adlarını yayınlıyoruz…
| Küresünnilerin Türkiye’de Yaşadıkları Yerler | محل اسکان کره سنی ها درترکیه |
| Van Merkez Mahalleleri | محله های مرکزی وان |
| İskele Mahallesi | محله اسکله |
| Abdurrahmangazi Mahallesi | محله عبدالرحمن غازی |
| Yalı Mahallesi | محله یالی |
| Beyüzümü (Şahbağı) Mahallesi | محله شاه باغی |
| Selimbey Mahallesi | محله سلیم بئی |
| Cevdetpaşa Mahallesi | محله جَودت پاشا |
| Valimithatbey Mahallesi | محله والی مدحت بئی |
| Altıntepe Mahallesi | محله آلتن تپه |
| Van Gövelek (İrmanis) Köyü Ekecek (Kayseran) Mezrası | ایرمانیس روستای |
| Van Kıratlı (Lamizgirt) Köyü | روستای لامیزگیرت |
| Van Timar Alaköy | آلا کُی |
| Van Timar Gülsünler (Şeyhkara) Köyü | روستای شیخ قره |
| Van Timar Kasımoğlu Köyü | قاسم اوغلو روستای |
| Van Timar Otluca (Şeyhhane) Köyü Köprüköy Mezrası | روستای شیخ خانه |
| Van Timar Yumrutepe (Dirleşin) Köyü | روستای دیرلشین |
| Van Merkezdeki Beldeler | درشهرهای مرکزی وان |
| Sıhke (Bostaniçi) Beldesi | روستای بستان ایچی |
| Van Erçek Arıtoprak (Zeranis) Köyü | روستای زرانیس |
| Van Erçek Çalımlı (Aranik) Köyü | روستای آرانیک |
| Van Erçek Ilıkaynak (Çermik) Köyü Kalander Mezrası | روستای چرمیک |
| Van Erçek Karagündüz köyü | روستای قره گوندوز |
| Van Erçek Karakoç (Lim) Köyü | روستای قره قوچ |
| Van Erçek Kaymaklı (Kürdivan) Köyü | روستای کایماکلی (قایماقلی) |
| Van Erçek Ortanca (Siyavan) Köyü Dere (Geleseyvan) Mezrası | روستای سیاوان |
| Van Başkale İlçesi | ناحیه باش کاله در وان |
| Başkale Albayrak Böğrüpek (Hanik) Köyü | روستای هانیک |
| Başkale Albayrak Eşmepınar (Kanisipi) Köyü | روستای کانی سیپی (قانی سیبی) |
| Başkale Albayrak Kaşkol Köyü | روستای کشکول |
| Başkale Albayrak Yanal (Soradır) Köyü | روستای سُرادؤر |
| Van Çaldıran İlçesi | چالدران |
| Çaldıran Aş.Kuyucak (Aş.Sarnıç) Köyü | روستای آشاغی سارنئچ |
| Çaldıran Aş.Mutlu (Aş.Şerefhane) Köyü | روستای آشاغی شرف خانه |
| Çaldıran Çubuklu Köyü Çoraklı Mezrası | روستای چؤبؤکلؤ |
| Çaldıran Güngören (Diro) Köyü | روستای دیرُ |
| Çaldıran Kilimli (Metkuli) Köyü | روستای کیلیملی |
| Çaldıran Soğuksu Köyü Gülizar Mezrası | روستای سویوک سو |
| Çaldıran Umuttepe (Sint) Köyü | اوموت تپه |
| Çaldıran Yağıbasan (Kaymaz) Köyü | کایماز روستای |
| Çaldıran Yassıtepe (Korkorik) Köyü | روستای کُرکُریک |
| Çaldıran Yk.Kuyucak (Yk.Sarnıç) Köyü | روستای کویوجاق |
| Çaldıran Yk.Mutlu (Yk.Şerefhane) Köyü | روستای یؤکاری شرف خانه |
| Çaldıran Yk.Sağmalı (Yk.Noşar) Köyü | ساغمالئ |
| Van Edremit İlçesi | ناحیه ادرِّمیت در وان |
| Edremit Köprüler (Gem) Köyü | روستای گَم |
| Van Özalp İlçesi | ناحیه اوزآلپ در وان |
| Özalp Boğazkesen Köyü | روستای بُغاز کَسَن |
| Özalp Gözdeğmez (Naçarova) Köyü | ناچارُوا روستای |
| Özalp Hacıkışlak Köyü | روستای حاجی قشلاق |
| Özalp Dorutay Aksorguç (Velicani) Köyü | روستای ولی جانی |
| Özalp Dorutay Aş.Akçagül (Aş.Dercement) Köyü ve Yk.Akçagül (Yk.Dercement) Mezrazı | روستای آکچاگول |
| Özalp Dorutay Aş.Tulgalı (Aş.Ahurik) Köyü | اهوریک روستای |
| Özalp Dorutay Bodurağaç (Reşan) Köyü | رَشان روستای |
| Özalp Dorutay Çırak Köyü | روستای چراغ |
| Özalp Dorutay Çubuklu Köyü | روستای چؤبؤکلؤ |
| Özalp Dorutay Eğribelen (Hasantemur) Köyü | روستای حسن تَمور(دمیر) |
| Özalap Dorutay Hacıali Köyü ve Şeytanköy Mezrası | روستای حاجی علی |
| Özalp Dorutay Sağmalı Beldesi | روستای ساغمالئ |
| Özalp Doruta Seydibey Köyü | روستای سِیدی بئی |
| Van Saray İlçesi | ناحیه سارای در وان |
| Saray Bakışık (Avzerik) Köyü | روستای آذریک |
| Saray Beyarslan (Şerefhane) Köyü | روستای بئی آرسلان |
| Saray Çakmak Köyü | روستای چاکماک (چقماق) |
| Saray Kepir Köyü | روستای کپیر |
| Saray Örenburç (Setmanis) Köyü | روستای اُورن بؤرچ |
| Saray Sırımlı (Harapsorik) Köyü | روستای حاراپ سُریک (خراب سریق) |
| Türkiye’de ki İller | استان های ترکیه |
| Ankara | انکارا |
| İstanbul | استانبول |
| İzmir | ازمیر |
| Bursa | بورسا |
| Mersin | مرسین |
| Muş | موش |
| Kastamonu | کاستامنو |
| Ahlat | اهلات |
Yukarıda yazılan yerleşim yerleri; Küresünnilerin Türkiye’ye geldiklerinde ilk yaşadıkları, ilk yerleştikleri yerlerdir. Bazı Mahalle ve köy nüfusunun tamamı; bazılarının bir kısmı Küresünnidir. Tarım ve hayvancılık gelirleri azaldığı için köylerde yaşayan Küresünni nüfusunun çoğu Van merkez ve diğer illere yerleşmiştir.
Oktay ASLANTAŞ
