Küresünniler Avşarların Bir Obası mıdır?

İşte bu oba İmanlı Avşarının büyük emiri Kasım Sultan’ın maiyetinden gelmektedir. Bu oba, İmanlı gibi, Urmiye şehri ve bölgesi ile Urmiye Gölü batısı, Selmas ve Uşniye arasında bulunuyordu. [2][741]

19. yy başlarında İran’da bulunduğu sırada bölgedeki Türk toplulukları ile ilgili bir liste hazırlayan A. Dupre, Azerbaycan’da özellikle Urmiye yöresinde oturmakta olan Afşarları Kasımlu ve Araşlu adlarıyla iki kola ayırmaktaydı. 25.000 kişi olduğunu söylediği Afşarların alt obalarını ise şu şekilde veriyordu : Karaçlu, İmamlı, Davudlu, Haydarlı, Yorganlı, Usallu, Kılıçlı, Ganibeyli, Hasansalu, Kilelu, Yeberla, Tutmaklu, Adaklu, Kuhgiluyeli, Karahasanlı, Alibekli, Terzili ve Şahburanlı. Bunlardan hangileri Kasımlı’ya ait bilmiyoruz. Aynı yüzyılın ortalarında İran’daki Türklere ait bir başka liste ise Lady Shell tarafından hazırlanmıştır. Buna göre Azerbaycan oymakları arasında 7.000 ev halinde Urmiye’de yerleşik Afşarlardan bahsedilir.[3][742]

Bunların çoğunluğunun Kasımlılar olduğunu kolayca tahmin edebiliriz.

Osmanlı topraklarında da Rakka, Halep, Alacahan, Kargı ve Saruhan’da da[4][743] Kasımlılara rastlıyoruz ki bu onlardan bazı bölüklerin Anadolu’ya geldiklerini gösteriyor.

Bunun yanında Kasımoğlu (Farsça “Küresinli” diye de tanınır) adıyla bir oba daha vardır. Urmiye’nin Hoy şehri ve civarından gelen bu Türkmen aşireti, İran’ın zorla Şiileştirme politikalarına karşı çıkmış ve cezalandırılmamak için yurtlarını bırakarak Van iline göç etmiştir.

Bu bölgede yaklaşık 120.000 nüfusları olduğunu söyleyen cemaat, Van’ın Özalp İlçesi (büyük çoğunluğunu oluşturuyorlar), Küresin, Kasımoğlu, Yumrutepe, Alaköy, Kara Gündüz, Köprüler, Beyüzümü, Kavunlu, Kıçanos, Lemizgirt (Kıratlı), İskele, Kilimli, Saray, Zeranos ve Lim (Karakoç) köylerinde yaşamaktadırlar. Türklük şuuru oldukça kuvvetli olan bu aşiret Kürtleşme tehlikesiyle de karşı karşıyadır.[1][744]

Osmanlı belgelerinde de bu cemaatin Van bölgesinde yaşadığı belirtilir.[2][745] Biz bu cemaatin Kasımlı Avşarlarıyla aynı olduğu görüşündeyiz. Aralarında mezhebi fark olması onları birbirlerinden uzaklaştırmış olmalıdır. Türk tarihinde aynı kökten olmasına rağmen farklı düşünce ve mezhebe inandığı için birbirinden ayrılan hatta düşman olan kabile, oba ve ailelere rastlıyoruz.

Avşar Türkmenleri
Adnan Menders KAYA