Küresinliler Filmi İtalya’da

Topluluğun Zorlu Göç Öyküsünü Anlatan “Yestikan’dan Van’a” Adlı Belgesel Film, Roma’da Düzenlenen Festivale Gönderildi

Van’da, Küresinliler adlı topluluğun uzun ve zorlu göç öyküsünü anlatan “Yestikan’dan Van’a” adlı belgesel film, İtalya’nın başkenti Roma’da düzenlenecek olan CinemadaMare film Festivali’nde gösterilmek üzere İtalya’ya gönderildi.

Osmanlı-Rus Harbi sırasında Osmanlı ordusuna katılmak üzere Giresun’dan çıkarak o sırada Rusya sınırları içinde bulunan Azerbaycan’a giden, daha sonra İran’a geçerek İran’da uzun bir süre Sünni azınlık olarak yaşayan ve İran yönetiminin baskılarına maruz kalan, 1925 yılında TBMM’nin çıkardığı bir kararnameyle Türkiye’ye yerleşmeleri istenen Küresinliler adlı topluluğun uzun ve zorlu göç öyküsünü anlatan “Yestikan’dan Van’a” adlı belgesel film, İtalya’nın başkenti Roma’da düzenlenecek olan CinemadaMare film Festivali’nde gösterilmek üzere İtalya’ya gönderildi.

Van’ın köyleri ve ilçelerinde 2009 ve 2010 yıllarında çekilen filmin, Doğu Anadolu’da yaşanan Ermeni ayaklanmaları dönemine ve Türkiye tarihinin bilinmeyen dönemlerine de açıklık getirdiği bildirildi.

Prof. Dr. Sedat Cereci tarafından yönetilen filmde, bir söylenceye göre de Osmanlı Devleti’nin, Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki nüfus varlığını artırmak için Kuzey Irak’tan bölgeye yerleştirdiği Türkmenlerin oluşturduğu Küresinlilerin İran’dan Anadolu’ya göçlerinin anlatıldığı belgesel filmde, İran yönetiminin Sünni bir azınlık olması nedeniyle topluluğa uyguladığı baskılara, Ermeni ayaklanmaları sırasında yetersiz kalan Osmanlı askerlerine Küresinlilerin verdiği lojistik desteğe ve Oğuzların Çepni boyundan gelen Küresinlilerin yüzyıllardır yaşatageldikleri geleneklerine yoğun olarak yer verildiği öğrenildi.

Orta Asya müzikleriyle kurgulanan ve yurt dışı festivallerde gösterilmek üzere İngilizce altyazıyla hazırlanan filmin, 20. yüzyılın başlarında Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki Ermeni Türk ilişkilerine de açıklık getirdiği belirtildi.

Küresinliler adlı topluluğun 80-90 yaş civarında yaşayan bireyleriyle görüşülerek yapılan çekimlerde, 1910’lu yıllardan itibaren İran’daki baskılardan kaçarak gruplar halinde Anadolu’ya gelmeye başlayan Küresinlilerin, Doğu Anadolu’da yaşayan Ermenilerin bulunduğu köylere yerleştikleri, uzun bir süre Ermenilerle komşuluk yaparak yaşadıkları, Küresinli genç erkeklerin Müslüman olan Ermeni kızlarıyla evlendikleri dile getirildi.

Sert kış koşullarında, yaklaşık 6 ayda tamamlanan filmin çekimleri sırasında konuşan yaşlı Küresinlilerin, ne kadar kötü görünürse görünsün, şu anda içinde yaşadıkları koşulların İran’daki katı koşullardan çok daha insanca olduğunu, kendilerine insanca yaşamın yollarını açan Atatürk’e minnettar olduklarını söyledikleri bildirildi.

Kökenlerinin Orta Asya’ya kadar uzandığını, Oğuzların Çepni boyundan olduklarını söyleyen ve yaşamlarını tarım ve hayvancılıkla sürdüren Küresinlilerin, yüzyıllardır sürdürdükleri geleneklerinin bazı örneklerinin de belgesel filme yansıdığı dile getirildi.

Küresinlilerin düğünlerinde hala yüzlerce yıl önce oynadıkları seyirlik “köse” oyununu oynadıklarının, eğlenceli sohbetlerde anlattıkları öyküleri yeni kuşaklarla da paylaştıklarının, kültürlerinin temelini oluşturan atasözleri, deyimler, efsaneler gibi unsurların belgelendiği öğrenildi.

Özellikle Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki kültürel konuları içeren belgesel filmleriyle önceki yıllarda çok sayıda film festivaline katılan Prof. Dr. Sedat Cereci’nin Avrupa’nın prestijli film festivallerinden biri olan CinemdaMare Film Festivali’ne kendisine gelen davet üzerine katıldığı öğrenildi.

2007 yılında tandır ekmeğinin yapılışını konu edinen “Fiery Mysterious Hole” (Ağzı Açık Alamet) adlı filmle, 2009 yılında Van’daki Hıdırellez geleneğini konu edinen “Silent Wish” (Sessiz Dilek) adlı filmle, 2010 yılında ise Kürt kültüründe Nevruz kutlamalarını konu edinen “Adam’s Festival” (İnsanın Bayramı) adlı filmle Portobello Film Festivali’ne Katılan Prof. Dr. Sedat Cereci’nin, “Yestikan’dan Van’a” adlı filmle 4. kez aynı festivalde yer aldığı, Prof. Cereci’nin 2009 yılından bu yana festivale davetli olarak katıldığı bildirildi.

İHA

İran Doğumlu Mehmet Hanifi YARDIM

93 Yaşında

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فیلم مستند  قوم کره سنی بنام” از یستیکان تا وان” برای شرکت در فستیوال اروپا به رم  ایتالیا ارسال شد .

این قوم در زمان جنگ ما بین عثمانی و روسیه برای شرکت در جنگ به نفع عثمانی از منطقه گیره سون  به سوی آذربایجان ایران روانه شدند  و بعد از جنگ مدتی در آذر بایجان ایران ماند گار شدند ولی بعدا بخاطر قلت اقوام سنی مذهب در ایران مورد تبعیض مذهبی واقع شدند در نتیجه در سال 1925 بنا به قانون جدید مجلس بزرگ عثمانی از آن ها دعوت شد دوباره به کشورشان بر گردند .

در روستا ها و بخش های وان  در سال های 2009 و 2010 فیلمی از این قوم کشیده شد و در این فیلم در آناتولی شرقی در زمان درگیری ها با ارمنی ها و همچنین از نکات دیگر تاریخ دولت عثمانی صحبت بمیان امده . در فیلم گرفته شده از طرف پروفسور دکتر صداد جرجی همچنین از ازدیاد جمعیت ترک های شمال عراق و کره سنی های ایران نیز صحبت به میان امده است . بخاطر کم بودن این قوم در ایران و کمک عثمانی به مهاجرت ان ها سبب شد آن ها نیز در در گیری های دولت با ارمنی ها کمک های بیشتری به دولت عثمانی ارائه دهند.

به خاطر ویرایش در خاور میانه  و بعضی از معلومات ها در باره ان ها و ارمنی ها زیر نویس ها به زبان انگلیسی مشاهده می گردد .و اتفاقات قرن 20 ارمنی ها نیز رویت می شود .

در این فیلم  ازسالخوردگان 80 و 90 ساله کره سنی کمک هایی گرفته شده  و بنا به گفته آنها در سال1910 سر دسته های بزرگ این قوم به مهاجرت های پی در پی به طرف آناتولی پرداختند ودر روستا هایی که ارمنی ها می زیستند ماند گار شدند و مدت های زیادی با ان ها با مسالمت در همسایگی هم زندگی می کردند و حتی با دختر های ارمنی ها که مسلمان می شدند ازدواج می کردند

بنا به گفته ریش سفیدان کره سنی با اینکه در مضیقه می زیستند ولی باز هم زندگی در آناتولی عثمانی را به دفعات به زندگی در ایران ترجیح می دادند و این فیلم مدت 6 ماه در سرمای سخت زمستان گرفته شده است .

و باز لازم است گفته شود که این ها خود را مد یون آتا ترک می دانند و این قوم گذشت تاریخی خود را به اوغوز های چپنی می رسانند  وبه کشاورز بودن و دامداری خود اقرار می کنند و نشانه هایی نیز مشاهده می گردد .

این قوم هنوز هم فرهنگ چندین ساله خود و کلمات قصار اجداد شان را و همچنین نوع فرهنگ عروسی ها و غیره را حفظ کرده اند  و این فرهنگ غنی گذشته در بیشتر قسمت های فیلم به نمایش گذاشته شده است .

در سال2007 در فیلم  نحوه پخت نان تنوری “فیه ری مستری یوس هال”(آغزی آچیخ علامت )یعنی علامت دهان باز و در سال 2009 در شهر وان (حیدیراللز گلنه یی) و بمورد بحث در اورنده فیلم “سیلنت ویش” ( سسسیزدیلک) ودر سال 2010 فیلم فرهنگ نوروز کورد ها و فیلم “آدامس فستیوال” انسانین بایرامی (عید انسان) و فستیوال فیلم پرتوبیللو و فیلم دکتر صداد جرجی بنام (از یستیکان تا وان ) 4 بار در همچو فستیوال ها جا گرفت  و اشتراک پروفسور دکتر جرجی  از 2009 ببعد در فستیوال ها  مشاهده می شود

 

Best regards

Firouz Saeidi